تبعیت از منظر قرآن و حدیث

چکیده تبعیّت، پیروی کردن از چیزی یا دنباله روی از دیگری در راه و تفکر، با شرط اختیاری و از روی میل باطنی است که در رفتار و گفتار آدمی ظهور دارد. دنباله روی شخص و یا اشخاص از متبوعان خویش بر اساس نوع تبعیّت و ویژگی پیروی کنندگان و پیروی شوندگان با سعادت و شقاوت ابدی انسان پیوند می خورد و در جهت یابی و تعیین سرنوشت وی نقش آفرین است. از این روست که در آیات و روایات به آن توجه خاصی شده است. در آیات قرآن و روایات اهل بیت (:)، تبعیّت از خداوند، انبیای الهی (:)، امامان معصوم (:) و کتب آسمانی، در ردیف تبعیّت مطلقِ ممدوح و تبعیّت از صالحین، پدر و مادر، زوج و فرمانده، در شمار تبعیّت ممدوح است؛ البته در جایی که با کلام خداوند و آموزه های انبیا و امامان (:)، تغایر نداشته باشد. به همین ترتیب تبعیّت از هوای نفس، ظنّ، شیطان و آباء، در شمار تبعیّت مذموم جای می گیرد. شناخت، دوستی، تسلیم پذیری، صبر، اعتماد، زدودن هر گونه قید و شرط و برخورداری از ظرفیّت بالا، از لوازم تبعیّت به شمار می رود. سربلندی در آزمایشات الهی، رشد فکری، آمرزش و تعالی معنوی، از پی آمدهای تبعیّت پسندیده و کوردلی، ارتکاب معاصی، سقوط از مرتب? انسانیّت، ناتوانی در کنترل نفس، غفلت از یاد خدا، ناکامی در وصول به درجات معنوی، سقوط از مرتب? جوانمردی، پند ناپذیری و دچار شدن به محنت، ضلالت، هلاکت و غضب الهی، از پی آمدهای تبعیّت ناپسند است. کلید واژه ها: تبعیّت، ممدوح، مذموم، پیروی شونده، پیروی کننده